De site in Genk is uitermate geschikt voor andere energieprojecten. Daar moet de overheid snel op inzetten.
Het lijkt wel de kroniek van een al lang aangekondigde dood. Niemand is echt verrast over het feit de ombouw van de voormalige kolencentrale in Langerlo tot houtverbrander niet doorgaat. Het is de zoveelste slechte soap in een ‘stop and go’-beleid dat bij elke ministerwisseling een andere kant op gaat.
De begrafenis van de biomassaprojecten in Gent en Genk is maar het topje van de ijsberg.
Dat we in Vlaanderen sinds 2013-2014 al aan onze derde energieminister zitten, is symptomatisch voor ons energiebeleid, dat er eigenlijk geen is. Een beleid kun je natuurlijk ook niet uitbouwen als je geen visie hebt op onze energiehuishouding, of toch zeker geen volledige. Natuurlijk gebeuren er constant positieve zaken en zijn er talloze leuke lokale initiatieven, maar het gebrek aan een echt beleid (met middelen) begint nu echt te wegen.
Dat na het biomassaproject in Gent nu ook Genk begraven wordt, is maar het topje van de ijsberg. Achter de schermen worden talloze projecten afgevoerd wegens niet meer haalbaar of bij gebrek aan ondersteuning. Of het doek definitief gevallen is voor Langerlo valt af te wachten, maar wie nog interesse heeft, zal heel snel moeten gaan en veel slagkracht moeten bezitten. De boodschap naar het buitenland is ‘blijf weg’, want geen uitstel geven is een duidelijk signaal.
Dat deze grote houtverbranders er niet komen, is goed te begrijpen, maar het is wel inconsequent om beleid weer af te breken als een vorige regering het heeft goedgekeurd. Niet alleen de Vlaamse regering maakt zich daar schuldig aan. Ook in het zuiden van Europa gebeurt dat vaak. In Spanje, Griekenland en Italië heeft men doodleuk extra voorwaarden gesteld nadat projecten waren gebouwd. Of het nu om taksen op zonnepanelen gaat of om het terugdraaien van beloofde subsidies, het wijst allemaal in dezelfde richting: onbetrouwbaarheid.
Of het nu om taksen op zonnepanelen gaat of om het terugdraaien van beloofde subsidies, het wijst allemaal in dezelfde richting: onbetrouwbaarheid.
Het is dodelijk voor een land of regio als buitenlandse investeerders daar lucht van krijgen. Ze kunnen uit veel andere landen kiezen. Duitsland, Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en andere Noord-Europese landen grijpen niet naar zo’n laakbare praktijken en het is dan ook jammer dat wij ons niet bij deze landen scharen.
In de kou
Je kan niet eerst ontwikkelaars uitnodigen en de interesse van investeerders wekken en zelfs al toezeggingen doen, om ze daarna in de kou te laten staan. Buitenlandse investeerders vergeten niet snel. Andere landen gebruiken dit om ons land in een slecht daglicht te stellen.
Wat gaat er nu gebeuren voor deze site in Genk, die als basis buitengewoon geschikt is om andere energieprojecten te bouwen? Dat onze overheid zelfs nog geen suggesties durft te doen baart me nog het meest zorgen. We hebben echt niet zoveel sites met deze schaalgrootte, personeel en een aansluiting op de waterwegen en het hoogspanningsnet van Elia.
We hebben echt niet zoveel sites met deze schaalgrootte, personeel en een aansluiting op de waterwegen en het hoogspanningsnet van Elia.
Nu we de houtverbranding terecht naar de geschiedenisboeken hebben verbannen zou het van visie getuigen te durven kiezen voor de uitbouw van een technologie van de toekomst op deze historische site. Waarom kan men in Duitsland wel een grootschalige opslag uitbouwen en hier niet? Waarom rond Genk geen groene waterstofindustrie op gang brengen of in ieder geval met een grootschalig proefproject als overheid aantonen dat we kiezen en vooral durven te kiezen voor een toekomst, en aantonen dat we wel een visie durven te ontwikkelen?
Dat er vorig jaar meer dan 2.000 Vlaamse gezinnen hebben gekozen voor een warmtepomp en dat al 27.000 gezinnen er een hebben is goed, maar de weg is nog lang. Er zijn alleen al in Vlaanderen 2,6 miljoen gezinnen. In dit tempo zijn we nog meer dan 100 jaar bezig, onder andere door obstakels zoals het distributietarief op elektriciteit. Daardoor betaalt u per kWh voor het gebruik van het netwerk. Uw meerverbruik door warmtepompen wordt zo onnodig zwaar gestraft.
Innovatiekracht
Voor Vlaanderen zou het een prioriteit moeten zijn om een site als Langerlo te gebruiken voor de ontwikkeling van een nieuwe toekomstgerichte visie. Een grootschalige uitrol van nieuwe technologie om ons op de wereldkaart te zetten of toch op die van Europa. Vergezocht is dat niet. In het verleden hebben wij meermaals innovatiekracht getoond: de internetsnelweg die we met het oude coaxnetwerk hebben uitgebouwd, elektronisch bankieren, Tractebel, kernenergie, waterstofchemie.
Steeds waren wij mee in het koppeloton en er is geen reden waarom we dat niet weer kunnen zijn
Steeds waren wij mee in het koppeloton en er is geen reden waarom we dat niet weer kunnen zijn, maar ons land is wel te versnipperd geworden, met te veel bevoegdheidsverdeling. Toch is het te hopen voor de werknemers van Langerlo dat de overheid snel werk maakt van de sanering van de site, zodat zij kunnen helpen om de site klaar te maken voor nieuwe grootschalige energieprojecten.
De overheid kan vanuit een van haar vele instellingen de failliete site overnemen en saneren, zodat deze klaar is voor deze toekomst en zo tevens bereiken dat de vervuiling direct wordt aangepakt.
Door het wegvallen van de grote houtverbrander Langerlo kunnen de 2020-doelstellingen nagenoeg onmogelijk worden gehaald. Maar het heeft wel als voordeel dat men nu kan kiezen voor nieuwe toekomstgerichte technologie, waardoor het objectief van 2030 een veel betere fundering zal krijgen, en dat kan men ook motiveren tegenover Europa.
Artikel uit De Tijd 17 april 2017